Bütçeden Yıla Negatif Başlangıç

Makro Analiz - Bütçeden Yıla Negatif Başlangıç
15.02.2021 16:26:33

2021 yılı Ocak ayında merkezi yönetim bütçe dengesi, geçen yıl aynı aydaki 21,5 milyar TL fazlaya karşılık bu yıl 24,1 milyar TL açık verdi. Ayrıca geçen yıl 34,2 milyar TL olan faiz dışı fazla bu yıl 2,2 milyar TL açığa dönüştü. Ocak itibarıyla 12 aylık toplam bütçe açığı 172,7 milyar TL'den 218,4 milyar TL'ye yükselirken bu artış tahmini GSYİH'ye göre %3,5'ten %4,3'e yükseliş anlamına geliyor. Bütçede görülen bu sert bozulmanın temel nedeni TCMB'nin temettü transferinin genellikle Nisan ayında gerçekleştirirken 2019 ve 2020'de bu transferlerin Ocak ayına alınmış olması. Bu nedenle bu yıl temettü ödemesinin yapıldığı ayda yüksek ihtimalle pozitif bir baz etkisinin oluştuğunu göreceğiz. O yüzden Ocak ayındaki bu bozulmaya bakarak maliye politikasında gevşeme başladı demek yanlış olur.

Faiz Giderleri Bütçeye Zarar Vermeye Devam Ediyor 

Bu sene Ocak ayında vergi gelirleri bir önceki senenin aynı ayına göre %2,2’lik reel artışla 79,2 milyar TL olurken, faiz dışı harcamalar %9,2’lik düşüşle 91,8 milyar TL’ye geriledi. Pandemi nedeniyle hala oldukça zayıf olan kurumlar vergisi tahsilatı bir önceki yıla göre %20,6 reel düşüşle yalnızca 473 milyon TL olurken, KDV ve ÖTV gelirlerinin içinde olduğu mal ve hizmetler üzerinden vergiler %9,9 artışla 32,4 milyar TL'ye ulaştı. TL’nin ABD doları karşısında %25 değer kaybetmesi, Ocak ayında ithalatın önceki yılın aynı dönemine göre gerilemesine rağmen dış ticaretten alınan KDV’nin reel olarak %24,1 artmasına sebep oldu. Yatırımların %76,1'lik reel düşüşle 2,5 milyar TL'ye gerilemesi ve geçen yıl Ocak’ta 3,4 milyar TL olan tarımsal sübvansiyonların bu sene Ocak’ta sıfıra inmesi harcamaları aşağı çeken unsurlar oldu. Önemli transfer kalemlerinden sosyal güvenlik transferleri Ocak ayında %10,6 artarak 21,6 milyar TL’ye yükseldi. Öte yandan faiz harcamaları genel bütçe performansını olumsuz etkilemeye devam ediyor. Bir önceki yıla göre %49,7 reel artış gösteren faiz harcamaları Ocak ayında 21,9 milyar TL olurken faiz maliyetinin yüksek seyretmeye devam etmesi önümüzdeki aylarda da bütçe dengesi üzerinde yük oluşturacağını gösteriyor. Hazine’nin vadeleri uzatma çabalarının yanı sıra enflasyonla mücadelenin başarılı olması maliyetlerin aşağıya gelmesine ve bütçe açığının yani borçlanma ihtiyacının azalmasına yardımcı olacaktır.