Türev Ürünler Sözlüğü

Amerikan Tipi Opsiyon (American Style): Opsiyonu Satın Alan Taraf’a, opsiyon kullanım hakkını Son Bildirim Tarihinde veya Son Bildirim Tarihi’ne kadar herhangi bir iş gününde veren işlem tipidir.

Avrupa Tipi Opsiyonlar: Uzun vade yani alım pozisyonunda olan kişinin sözleşmeden doğan kullanım hakkını vade sonunda kullandığı sözleşmelerdir.

Bermuda Tipi Opsiyon (Bermudan Style): Opsiyonu Satın Alan Taraf’a, opsiyon kullanım hakkını, Son Bildirim Tarihi’nde veya Son Bildirim Tarihi’ne kadar sadece Opsiyon İşlem Dekontu’ nda belirlenecek iş günlerinde veren işlem tipidir.

Bildirim Tarihi (Exercise Date): Opsiyon Satın Alan Taraf’ın, Opsiyon Satan Taraf’a, Opsiyon İşlemi’nden doğan hakkını kullanıp kullanmayacağını yazılı olarak bildirdiği tarihtir.

Bildirim Saati (Exercise Time) : Opsiyon Satın Alan Taraf’ın, Bildirim Tarihi’nde opsiyon hakkını kullanıp kullanmayacağını bildirebileceği saat limitidir.

Döviz (Currency) : Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar ve ilgili mevzuat uyarınca Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenen konvertibl dövizleri ve Türkiye Cumhuriyeti’nin resmi para birimi olan Türk Lirası’nı ifade eder.

Fiyat : Vadeli Alım Satım İşlemi konusu Finansal Varlık’ın Takas Tarihi’nde alım/satım konusu karşılıklı hak ve yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde ve takasında taraflarca uygulanması İşlem Tarihinde kabul edilen, Türk Lirası, Döviz veya Finansal Varlık karşılığında belirlenen fiyattır.

Finansal Varlık : Bu Sözleşme uyarınca Vadeli Alım Satım İşlemi hak ve yükümlülüğüne konu olan ekonomik ya da finansal gösterge, sermaye piyasası aracı, mal, kıymetli maden, Döviz ya da Türk Lirası anlamına gelir.

Fiziki Takas (Physical Settlement) : Opsiyon İşlem Dekontu’nda Takas Şekli olarak belirlenmiş olması halinde, ilgili Finansal Varlık’ın fiziki olarak teslim edilmesi veya ilgili mevzuat uyarınca mülkiyet hakkının devredilerek fiziki veya olması halinde kaydi olarak tutulan kayıtların buna uygun olarak değiştirilmesinin sağlanması sureti ile gerçekleştirilecek olan takas yöntemidir.

Gözlem Bitiş Tarihi (Expiry Date) : Sabit Kazanç Elde Etme Şartları’nın gerçekleşip gerçekleşmediğinin Gözlem Hakemi tarafından işlem tarihinden itibaren takip edileceği son tarihtir.

Gözlem Hakemi (Calculation Agent) : Sabit Kazanç Elde Etme Şartları’nın gerçekleşip gerçekleşmediğinin tespitini yapan ve işlem dekontunda belirtilecek olan gerçek ya da tüzel kişidir.

İşlem Tarihi (Trade Date) : İşbu Sözleşme hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilen her bir opsiyon alım/satım işlemine ilişkin Opsiyon İşlem Dekontu’nun düzenlendiği tarihtir.

İfa Yeri : Opsiyon İşlem Dekontu’nda Takas Şekli olarak Fiziki Takas’ın seçilmiş olması halinde, teslim edilecek olan ilgili Finansal Varlık’ın teslim edileceği, Opsiyon İşlem Dekontu’nda belirtilmiş olan ifa yerini ifade eder.

Nakit Takas (Cash Settlement) : Opsiyon İşlem Dekontu’nda Takas Şekli olarak belirlenmiş olması halinde, ilgili Finansal Varlık’ın işbu Sözleşme uyarınca tespit edilecek olan karşılığının Türk Lirası veya Döviz cinsinden nakit olarak ödenmesi sureti ile gerçekleştirilecek olan takas yöntemidir.

Opsiyon Primi (Option Premium): Opsiyon Satın Alan Taraf’ın, Opsiyon Satan Taraf’a opsiyon kullanım hakkına sahip olabilmek için, Opsiyon Prim Ödeme Tarihi’nde ödemekle yükümlü olduğu tutar olup Opsiyon İşlem Dekontu’nda bu tutar “0” (sıfır) olarak da belirlenebilir. Opsiyon priminin “0” (sıfır) olması opsiyonun geçerliliğini etkilemez.

Opsiyon Primi Ödeme Tarihi (Premium Payment Date): Taraflarca mutabık kalınan ve Opsiyon İşlem Dekontu’nda belirtilen Opsiyon Primi’nin ödeneceği tarihtir.

Opsiyon İşlemleri (İşlemi) : Taraflar arasında işbu Sözleşme’nin hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilecek olan ve her bir işlem için Opsiyon Satın Alan Taraf’a, belirli bir vadede veya belirlenen bir vadeye kadar, belirlenen bir fiyat ve tutarda Finansal Varlık’ı satın alma hakkını (Call Opsiyon yapılması durumunda) veya satma hakkını (Put Opsiyon yapılması durumunda) veren, Opsiyon Satan tarafı ise bu konuda yükümlü kılan ticari işlemler anlamına gelir.

Opsiyon Satın Alan Taraf (Option Buyer) : Opsiyon İşlemi’ne konu teşkil eden Finansal Varlık’ı, Sözleşme’de ve Opsiyon İşlem Dekontu’nda yer alan şartlar çerçevesinde, ödediği Opsiyon Primi karşılığında, alma (call opsiyon durumunda) veya satma (put opsiyon durumunda) hakkına sahip olan gerçek veya tüzel kişidir.

Opsiyon Satan Taraf (Option Seller) : Opsiyon işlemine konu teşkil eden Finansal Varlık’ı Sözleşme’de ve Opsiyon İşlem Dekontu’nda yer alan şartlar çerçevesinde, aldığı Opsiyon Primi karşılığında, Opsiyon Satın Alan Taraf’ın hakkını kullanması durumunda, satma (call opsiyon durumunda) veya alma (put opsiyon durumunda) yükümlülüğü olan gerçek veya tüzel kişidir.

Opsiyon Türü (Option Type) : Satın Alma Opsiyonu (Call Option) veya Satma Opsiyonu (Put

Option) olarak iki şekilde uygulanabilir.

Opsiyon İşlem Dekontu (Option Confirmation Slip) : Taraflarca işlem tarihinde imzalanan, ilgili Opsiyon İşlemi’nin özel hükümlerini içeren ve sözleşme’yi tamamlayıcı nitelikte ve tarafların mutabakatını tevsik eden belge anlamına gelir.

Opsiyon Satın Alan Taraf (Option Buyer) : Sabit Kazançlı Opsiyon İşlemi’ne konu teşkil eden Sabit Opsiyon Kazancı’nı, Sözleşmede ve Sabit Kazançlı Opsiyon İşlem Dekontu’nda yer alan şartlar çerçevesinde, ödediği Opsiyon Primi karşılığında elde etme hakkına sahip olan gerçek veya tüzel kişidir.

Opsiyon Satan Taraf (Option Seller) : Sabit Kazançlı Opsiyon İşlemi’ne konu teşkil eden Sabit Opsiyon Kazancı’nı, Sözleşme’de ve Sabit Kazançlı Opsiyon İşlem Dekontu’nda yer alan şartlar çerçevesinde, aldığı Opsiyon Primi karşılığında Opsiyon Satın Alan Taraf’a ödeme yükümlülüğü olan gerçek veya tüzel kişidir.

Opsiyon Primi (Option Premium) : Opsiyon Satın Alan Taraf’ın, Sabit Kazanç Elde Etme Şartları’ nın gerçekleşmesi durumunda Sabit Opsiyon Kazancı elde edebilmesi için, Opsiyon Satan Taraf’a, Opsiyon Prim Ödeme Tarihi’nde ödemekle yükümlü olduğu tutardır.

Son Bildirim Tarihi (Expiry Date): Opsiyon Satın Alan Taraf’ın, ilgili Opsiyon İşlemi çerçevesinde elde ettiği opsiyon kullanım hakkını, Opsiyon Satan Taraf’a bildirimde bulunabileceği son tarihtir.

Satın Alma Opsiyonu (Call Option) : Opsiyon Satın Alan Taraf’a, bu hakkını kullanmak ya da kullanmamak yönünde herhangi bir zorunluluk getirmeden, ödediği Opsiyon Primi karşılığında, opsiyonun Takas Tarihi’nde Uygulama Fiyatı’ndan (Strike Price) Finansal Varlık’ı, Opsiyon İşlem Dekontu’nda belirtilen Türk Lirası, Döviz veya Finansal Varlık karşılığında satın alma hakkını verir.

Satma Opsiyonu (Put Option): Opsiyon Satın Alan Taraf’a, bu hakkını kullanmak ya da kullanmamak yönünde herhangi bir zorunluluk getirmeden, ödediği Opsiyon Primi karşılığında, opsiyonun Takas Tarihi’nde Uygulama Fiyatı’ndan (Strike Price) Finansal Varlık’ı, Opsiyon İşlem Dekontu’nda belirtilen Türk Lirası, Döviz veya Finansal Varlık karşılığında satma hakkını verir.

Sabit Kazançlı Opsiyon İşlemleri (İşlemi) : her bir işlem için Opsiyon Satın Alan Taraf’a, Sabit Kazanç Elde Etme Şartları’nın gerçekleşmesi durumunda, belli bir vadede Sabit Opsiyon Kazancı elde etme hakkını veren, Opsiyon Satan Taraf’ı ise bu konuda Sabit Opsiyon Kazancını ödemekle yükümlü kılan ticari işlemler anlamına gelir.

Sabit Kazançlı Opsiyon İşlem Dekontu (Option Confirmation Slip) : BANKA tarafından tanzim edilerek taraflarca imzalanan, ilgili Sabit Kazançlı Opsiyon İşlemi’nin özel hükümlerini içeren ve işlemi tamamlayıcı nitelikte belge anlamına gelir.

Sabit Kazanç Elde Etme Şartları (Payout Conditions) : Her bir Sabit Kazançlı Opsiyon İşlemi için Sabit Kazançlı Opsiyon İşlem Dekontu’nda belirtilecek olan şartlardır.

Sabit Opsiyon Kazancı (Payout) : Sabit Kazanç Elde Etme Şartları’nın Sabit Kazançlı Opsiyon İşlem Dekontu’nda belirtilen süre gerçekleşmesi durumunda Opsiyon Satan Taraf’ından Opsiyon Satın Alan Taraf’a ödenmesi gereken maddi tutardır. Sabit Kazançlı Opsiyon İşlem Dekontu’nda belirtilmesi durumunda Sabit Opsiyon Kazancı (Payout) birden fazla olabilir.

Takas Tarihi (Delivery Date) : Sabit Opsiyon Kazancı’nın doğması durumunda Opsiyon Satan Taraf’ından Opsiyon Satın Alan Taraf’a ödeme yapılması gereken tarihtir.

Takas Tarihi (Settlement Date) : Opsiyon Satın Alan Taraf’ın opsiyon hakkını kullanması durumunda, Opsiyon İşlemi’ne konu olan Finansal Varlık ile karşılığı Türk Lirası, Döviz, Finansal Varlık veya Finansal Varlık tutarının Sözleşme’nin tarafları arasında alım satımın takasının gerçekleştirileceği tarihtir.

Takas Şekli (Settlement Method) : Nakit Takas ve Fiziki Takas yöntemlerini ifade eder. Takas Tarihi’nde bu yöntemlerden hangisinin kullanılacak olduğu Opsiyon İşlem Dekontu’nda gösterilecektir.

Uygulama Fiyatı (Strike Price): Opsiyona konu olan Finansal Varlık’ın Takas Tarihi’nde alım/satımında kullanılacak, taraflarca uygulanması kabul edilen ve Opsiyonu İşlem Dekontu’nda belirtilen Türk Lirası, Döviz veya Finansal Varlık karşılığında belirlenen fiyattır.

Vade Tarihi (Takas Tarihi) : Vadeli Alım Satım İşlemi’nin şartlarına uygun olarak, Vadeli Alım Satım İşlemi konusu hak ve yükümlülüklerin taraflarca fiili olarak gerçekleştirilmesi kararlaştırılan tarihtir.